cinema2020

بیوگرافی علیرضا باشکندی

نام و نام خانوادگی:علیرضا باشکندی

تاریخ تولد:۱۳۴۶

نام همسر: آزیتا یاراحمدی

نوع فعالیت : دوبلور

او حرفه دوبله را در بیست‌و‌سه سالگی و پس از دادن تست صدا در آذر ماه ۶۹ و پذیرفته‌شدن در سازمان صدا و سیما آغاز کرد.

باشکندی، ۱۵ سال بعد با مجموعه پویانمایی «اسباب‌بازی‌های خطرناک» سرپرستی دوبلاژ را آغاز کرد.

از جمله کارهایی که باشکندی در آن هم سرپرستی دوبله را به عهده داشته می‌توان به «افسانه جومونگ» و «امپراتور بادها» اشاره کرد.

او همچنین دوبله مجدد «بروسلی» را به عهده داشته و خودش هم به جای بروسلی صحبت کرده است.

از دیگر کارهای او می‌توان مجموعه «قصه‌های جزیره» به جای شخصیت جاسپر ـ دیل، «رودخانه برفی» به جای لوک مک‌گرگو، «افسانه شجاعان» به جای لین چوخون و «بشارت منجی» به جای حضرت مسیح(ع) اشاره کرد.

او مدیریت دوبلاژ سریال «کلاه پهلوی» را به نویسندگی و کارگردانی ضیاء‌الدین دری بر عهده داشته است.

همسرِ باشکندی، آزیتا یاراحمدی نیز دوبلُر است و در «افسانه جومونگ» به جای بانو یوها (مادر جومونگ) صحبت کرد.

خواهرِ همسرِ باشکندی، رزیتا یاراحمدی (خواهر کوچکتر آزیتا) است که در همان سریال دوبلور سوسانو بوده‌است.

همچنین پدر همسرش، محمد یاراحمدی نیز از دوبلوران باپیشینه ایران است.

علیرضا باشکندی پیش از ورود به دوبله، سالها در «انجمن خوشنویسان» دانش آموز هنر خوشنویسی بوده و پس از آن در این رشته آموزگاری نیز کرده‌است

و در بهار ۱۳۸۰ نمایشگاهی برپا نمود. او به دلیل تداخل کاری، انجمن خوشنویسی را رها کرده و همه زمان و نیرویش را به گویندگی اختصاص داده‌است.

علیرضا باشکندی در شمار خوشنویسان جهان اسلام می‌باشد و در «نگارش قرآن مجید در یک روز» شرکت نموده و از کاتبان وحی شناخته شده‌است.

گفت‌وگو با علیرضا باشکندی

شما سال‌هاست گویندگی و مدیریت دوبلاژ آثار مختلف را برعهده دارید، اما شنیده‌ایم ضیاء‌الدین دری خودش برخی از گویندگان را برای دوبله این سریال انتخاب کرده است. این دخالت کارگردان برایتان دشوار نبود؟

خیر! چون من و ضیاء‌الدین دری کاملاً با یکدیگر تعامل داشتیم. او پیشنهادهای خودش را برای گویندگان می‌داد، اما در نهایت با توافق طرفین آنها را انتخاب می‌کردیم. از سوی دیگر، دری فقط منوچهر اسماعیلی را انتخاب کرد که به جای بولار و یکی دیگر از شخصیت‌ها صحبت کرد و بقیه گویندگان را خودم برای دوبله سریال کلاه پهلوی انتخاب کردم. او بیشتر دوبلورهای قدیمی را می‌شناخت و شناخت کافی درباره گویندگان جوان نداشت، به همین دلیل گویندگان قدیمی را پیشنهاد می‌داد، اما من گویندگان جوان را به او معرفی کردم که توانمندی‌های بسیاری هم دارند.به عنوان مثال، ایشان فریبا رمضان‌پور، منوچهر زنده‌دل و… را نمی‌شناخت. بعد از صحبتی که با یکدیگر داشتیم گویندگان انتخاب شدند.

پس کارگردان در کار شما دخالتی نکرد؟

نه، او به هیچ عنوان دخالت نمی‌کرد و تعامل خوبی بین ما وجود داشت. وقتی یک همکاری مشترک به نتایج خوب منتهی می‌شود که طرفین با هم تعامل مناسب داشته باشند. دری هنگام دوبله کنار ما بود و بعد از انتخاب هرگوینده کارش را می‌دید و بعد از آن تائید نهایی صورت می‌گرفت. من از کار کردن با دری لذت بردم. معتقدم او مرد شریفی است و کاملاً به کارش مسلط است. او جزو کارگردانان توانمند است و در مجموع نظرات خوب او در کار ما خللی ایجاد نکرد، چون وظایف هر یک از ما از ابتدا مشخص بود.

علاوه بر آن، من فقط بخش‌هایی از سریال کلاه پهلوی را دیدم که قرار بود دوبله شود و بقیه قسمت‌های این سریال تلویزیونی را ندیدم. بنابراین در این باره کارگردان می‌توانست بیشتر از همه ما را راهنمایی کند تا کار به بهترین شکل انجام شود. تسلطی که او به کار داشت، مسلماً ما نداشتیم و او بهترین کمک را به ما کرد. در مجموع، ۲۰۰ دقیقه از ۵۰ قسمت سریال تلویزیونی کلاه پهلوی را دوبله کردیم.

مدیر دوبله متناسب با هر اثری گویندگان را انتخاب می‌کند. بنابراین وقتی یک اثر از آسیای شرقی یا اروپا به دستش برسد با توجه به لهجه و گویش معیارهایش برای گویندگان تفاوت دارد. می‌خواهم بدانم آیابرای دوبله آثار ایرانی هم ملاک‌های شما تغییر می‌کند یا نه؟

بله، مدیر دوبلاژ باید متناسب با لهجه و گویش بازیگران، گویندگان را انتخاب کند. بنابراین دوبله آثار ترکی، عربی یا آسیای شرقی با آثار اروپایی خیلی تفاوت دارد. باید صداهایی انتخاب شوند که با نوع گویش شخصیت‌ها همخوانی داشته باشد. معیارهای ما برای آثار ایرانی نسبت به آثار خارجی تفاوت دارد.

وقتی قرار شد سریال کلاه پهلوی را دوبله کنیم باید گویندگانی را انتخاب می‌کردیم که صداها با دوره زمانی که قصه در آن اتفاق می‌افتد همخوانی داشته باشد، علاوه بر آن باید تلاش می‌کردیم صداها نه‌تنها با دوره تاریخی قصه همخوانی داشته باشد، بلکه شیک هم باشد.

دوبله آثار ایرانی نسبت به آثار خارجی چقدر زمان می‌برد؟

آثار ایرانی زمان بیشتری می‌گیرد، چرا که کاملاً باید لیبسینک (هماهنگ) با صحبت‌های بازیگر باشد. اگر دوبله فیلم‌های خارجی یک روز زمان ببرد، دوبله آثار ایرانی سه روز طول می‌کشد. بنابراین دوبله آثار ایرانی نیاز به حساسیت بیشتری دارد تا کاملا دیالوگ‌ها همخوانی داشته باشد.

در سال‌های اخیر، برخی موافق و بعضی مخالف دوبله آثار ایرانی هستند. شما که سال‌ها تجربه مدیریت دوبلاژ و گویندگی دارید در این باره چه نظری دارید؟

من شخصاً دوست ندارم جای بازیگران ایرانی صحبت کنم، اما وقتی هنرپیشه‌ای را می‌بینم که با وجود بازی درخشان‌اش، صدای مطلوبی ندارد برای من به عنوان بیننده خوشایند نیست چنین صدایی را بشنوم و دوست دارم با این بازی شاهد یک صدای گرم و دلنشین هم باشم و در غیر این صورت، به عنوان یک تماشاگر با بازی او ارتباط برقرار نمی‌کنم.

برخی بازیگران در مصاحبه‌هایشان می‌گویند، گویندگان حس بازی‌ ما را درست دریافت نمی‌کنند، به همین دلیل بهتر است دوبله نشود. البته این حرف را بازیگران بزرگ و پیشکسوت نمی‌گویند، بلکه کسانی راوی این حرف‌ها هستند که هنوز نتوانسته‌اند در مقوله بازی به جایگاه بالایی برسند. وقتی بینندگان شاهد یک فیلم با بازی‌ها و بیان خوب باشند، مسلماً بیشتر از دیدن آن لذت می‌برند.

معتقدم بیان هنرمندان با افراد کوچه و بازار باید فرق داشته باشد. بنابراین هنرمند باید تلاش کند روی بیانش هم کار کند و این‌طور نباشد که تمرکزش را فقط برای بازی بگذارد.

البته برخی بازیگران نه‌تنها بازی خوبی دارند، بلکه بیان‌شان هم مناسب است. به عنوان مثال صدای بازیگرانی همچون پرویز پرستویی، مریلا زارعی، امین حیایی و حمید جبلی مناسب است و نیاز نیست گوینده‌ای به جای آنها صحبت کند، اما برعکس برخی بازیگران در سریال‌های تاریخی با وجود بازی خیلی خوبی که دارند، ولی بیان مناسبی ندارند، حتی بیانش برای من به عنوان بیننده قابل فهم نیست. این در حالی است که شاهد یک بازی خوب از این بازیگر هستیم، حتی می‌بینیم چگونه از چشم‌هایش هم بازی می‌گیرد، اما بیان خوبی ندارند. در حالی که اگر صدای آنها دوبله می‌شد مسلماً شاهد یک کار بهتری می‌شدیم. بنابراین دوبله آثار ایرانی گاهی به بیان بازیگران کمک می‌کند و نه تنها لطمه‌ای به کار نمی‌زند، بلکه باعث می‌شود فیلم یا سریال برای بیننده دلنشین‌تر باشد.

شما مدیریت دوبلاژ سریال ترکی «قطره‌ای عبرت» را بر عهده داشتید که این روزها از شبکه سه پخش می‌شود. دوبله کارهای ترکی چگونه است؟

دوبله هر اثر ظرافت‌های خودش را دارد و باید بر این اساس گویندگان هم درست انتخاب شوند. یک انتخاب اشتباه به کار لطمه می‌زند و برای بینندگان هم خوشایند نیست. در حال حاضر ۳۰ قسمت از این سریال را دوبله کرده‌ایم. نمی‌دانم سری جدید هم دارد یا نه.

در گذشته درهای دوبله بسته بود، اما در سال‌های اخیر شاهد ورود گویندگان جوان به این حرفه هستیم. شما صدای آنها را چطور ارزیابی می‌کنید؟

برخی گویندگان خوب هستند و برخی دیگر از آنها باید بیشتر تمرین کرده و سعی کنند از استادان، فنون دوبله را یاد بگیرند.

ولی در این سال‌ها بیشتر شاهد ورود صداهای معمولی به عرصه دوبله هستیم و نه صداهای شاخص. فکر نمی‌کنید این مساله ممکن است در آینده به دوبله ایران لطمه بزند؟

بله، دقیقاً همین‌طور است. در سال‌های اخیر، بیشتر صداهای معمولی وارد حرفه دوبله شده‌اند. در حالی که ما نیاز به صداهای مختلف داریم. ماندگاری دوبله ایران به دلیل خلق صداهای خاص است که بینندگان در فیلم‌ها و سریال‌های خارجی شاهد آن هستند.

پس چرا این وضع ساماندهی نمی‌شود و باز هم صداهای معمولی وارد می‌شوند؟

نمی‌دانم چرا این مشکل برطرف نشده است. به نظرم باید در این باره مسئولان اقدام کنند تا شرایط ساماندهی شود و ما شاهد صداهای شاخص باشیم.

ولی اعضای کمیته انتخاب گویندگان استادان این حرفه هستند، نه مسئولان. پس چرا این مشکل وجود دارد؟

برخی استادان وقتی جوانانی را می‌بینند که با علاقه برای تست گویندگی می‌آیند از سر دلسوزی قبول می‌کنند، چون معتقدند این جوانان مشتاق هستند و همین اشتیاق به آنها کمک می‌کند تا گویندگان خوبی شوند. معتقدم باید صداهای شاخص هم در نظر گرفته شود تا ما فقط شاهد صداهای معمولی نباشیم. دوبله در ایران همیشه حرف اول را می‌زده، بنابراین باید سعی کنیم صداهای شاخص را هم شناسایی و جذب کنیم تا مثل همیشه شاهد موفقیت دوبله ایران باشیم.

در حال حاضر شما یکی از مدیران دوبلاژ و گویندگان خوب هستید. این موفقیت را مرهون چه عاملی می‌دانید؟

اگر من هم در دوبله به موفقیت رسیدم به این علت است که در کنار پیشکسوتان نشستم و از آموخته‌های آنها استفاده کردم. معتقدم دوبلور با داشتن صدای خوب و بهره‌مندی از فنون دوبله و نیز با رعایت احترام به پیشکسوتان می‌توانند به درجات بالایی از موفقیت برسند.